У Паўднёвай Афрыцы выяўлены новы штам, які эксперты ў галіне аховы здароўя лічаць даволі сур’ёзнай пагрозай. Ён хутка распаўсюджваецца па ўсім свеце – цяпер людзі, якія ім заражаны, выяўленыя не толькі ў Афрыцы, але і ў Еўропе, Аўстраліі, Ізраілі і ЗША. Высветлілі, што вядома пра яго наўпрост зараз.

Новы варыянт каранавіруса быў знойдзены ў пачатку лістапада спецыялістамі з Паўднёвай Афрыкі. Ён быў пазначаны як B.1.1.529. Спачатку гэтай знаходцы не надалі вялікага значэння, бо тыя ці іншыя варыяцыі выяўляюцца даволі часта. Аднак неўзабаве штам прымусіў звярнуць на сябе ўвагу: колькасць людзей, якія ім былі заражаны, стала імкліва павялічвацца і неўзабаве заражаныя з’явіліся ў кожнай правінцыі ПАР. У цяперашні час колькасць прышчэпленых ад каранавіруса ў краіне не перавышае 40%.

Неўзабаве B.1.1.529 выявілі за межамі краіны: паўднёваафрыканскі турыст завёз выпадак у Ганконг, у канцы лістапада хворы новым штамам выявіўся ў Бельгіі – гэта быў чалавек, які прыляцеў з Егіпта. Захварэлыя новым варыянтам знайшліся і ў іншых краінах. Паводле даных Расспажыўнагляду па стане на нядзелю 28 лістапада новы штам у Расіі пакуль знойдзены не быў. Многія краіны аператыўна адрэагавалі на распаўсюджванне віруса і прынялі рашэнне закрыць межы або абмежаваць уезд у краіну.

Сусветная Арганізацыя Аховы здароўя (СААЗ) сабрала экстранную нараду, пасля якой стала ясна, што сітуацыя з новым штамам не такая простая, як здаецца. Замест лічбавага абазначэння новы варыянт атрымаў назву “амікрон” — па 15 літары грэчаскага алфавіту. СААЗ прытрымліваецца выбранай тактыкі ў назве штамаў і выкарыстоўвае грэчаскія літары, каб не называць штамы па краіне, у якой яны былі ўпершыню выяўлены. Так, замест “брытанскага” і “індыйскага” штамаў сталі прымяняцца абазначэнні “альфа”, “дэльта” і іншыя. Зрэшты, наступнымі ў алфавіце стаяць літары “ню” і “ксі”, ад выкарыстання якіх у СААЗ адмовіліся. Эксперты арганізацыі растлумачылі, што “ню” можна зблытаць са словам new (новы), а “ксі” (Xi) можна зблытаць з распаўсюджаным у Кітаі прозвішчам. Амікрон-штам трапіў у спіс штамаў, “якія выклікаюць асцярогі”. Разам з ім у групе знаходзяцца штамы альфа, бэта, гама, і дэльта. 

Чаму амікрон небяспечны

 У навукоўцаў пакуль няма дастатковых аргументаў, якія маглі б пацвердзіць (або абвергнуць) небяспеку новага штаму. Цяпер існуюць толькі здагадкі, заснаваныя на вывучэнні структуры новага варыянту каранавіруса.

У ім выяўлена вельмі вялікая колькасць мутацый. Вірусы муціруюць, і гэта нармальна, але ў амікроне прысутнічае каля 50 мутацый, 35 з якіх закранаюць S-бялок. Менавіта гэты бялок важны для пранікнення віруса ў клетку і працэсу заражэння.

Навукоўцы мяркуюць, што з-за такіх змяненняў амікрон можа быць больш заразным, чым іншыя варыянты, а акрамя таго, наяўныя вакцыны могуць спраўляцца з ім менш эфектыўна, чым з іншымі штамамі. Зрэшты, доказаў гэтага факту пакуль няма. 

Якія сімптомы выклікае амікрон

Колькасць хворых хоць і працягвае павялічвацца, але пакуль іх недастаткова шмат для таго, каб зрабіць маштабныя высновы. Аднак старшыня медыцынскай асацыяцыі ПАР Анжалік Кутзе, словы якой прыводзіць ТАСС, распавяла аб сімптомах, якія з’яўляюцца ў тых, хто заражаецца амікронам.

Яна паведаміла, што да яе ўсё часцей пачалі звяртацца пацыенты са скаргамі на моцную стомленасць, млявасць і прыгнечанасць, а таксама на вельмі моцны галаўны боль. Тэмпература і болі ў горле былі толькі ў некаторых з іх. Гэтыя прыкметы адрозніваюцца ад тыповых сімптомаў каранавіруса – страты нюху і прастудных сімптомаў, а таксама дыярэі, якая асацыюецца з заражэннем “дэльтай”. Кутзе таксама адзначыла, што ўзровень сатурацыі крыві ў тых, хто захварэў, быў у норме, амаль нікому не спатрэбілася шпіталізацыя, а сам амікрон быў знойдзены толькі па выніках лабараторнага тэставання.

Як абараніцца ад новага штаму каранавіруса

Пакуль у навукоўцаў і даследчыкаў няма адназначнага адказу на пытанне, наколькі эфектыўнымі будуць вакцыны, якія ўжо знаходзяцца ў абароце. Аднак большасць упэўнены, што вакцынацыя застаецца найлепшай абаронай ад амікрона – яны рэкамендуюць прышчапляцца двухразова, а праз паўгода пасля вакцынацыі зрабіць яшчэ і бустарную дозу. Энтані Фаўчы, кіраўнік Цэнтра па кантролі і прафілактыцы захворванняў ЗША, падкрэсліў, што рэвакцынацыя ад каранавіруса вельмі важная і дапаможа арганізму лепш справіцца з хваробай пры сустрэчы са штамам амікрон.

Стваральнікі вакцын ужо пачалі даследаванні ў гэтай галіне – яны правяраюць, наколькі эфектыўнай апынецца абарона, якую даюць існуючыя прэпараты. Так, напрыклад, вытворцы Moderna выказалі здагадку, што для ўзмацнення абароны можа спатрэбіцца ўвядзенне большай бустарной дозы ў ходзе рэвакцынацыі.

Прафесар Універсітэта Джорджа Мэйсана, доктар біялагічных навук Анча Баранава ў каментары ТАСС распавяла, што фармкампанія Phizer таксама занялася вывучэннем эфектыўнасці сваёй вакцыны супраць новага штаму, плануе апублікаваць атрыманыя даныя на працягу двух тыдняў. “Гэтыя даныя ў прынцыпе будуць мець дачыненне і да ўсіх астатніх вакцын, якія выкарыстоўваюць поўнапамерны антыген. Даныя, якія прадаставіць Pfizer, будуць набліжана актуальнымі і для “Спутника””, — рэзюмавала Баранава.

Прадстаўнік СААЗ у Расіі Меліта Вуйнавіч распавяла ў эфіры Youtube-канала Салаўёў.Live, што “амікрон” сапраўды можа апынуцца заразней за іншыя варыянты віруса, аднак заклікала не панікаваць: “Мне здаецца, паніка не павінна быць, таму што мы яшчэ не ведаем… калі гэты вірус будзе абыходзіць вакцыну, наколькі будзе зніжаць эфектыўнасць любой вакцыны — гэтага мы не ведаем на дадзены момант”.